AD Archieven - Tamaraaa

Ik las Heren van de Thee van Hella S. Haasse

8 september 2014 · Leave a Comment

Heren van de thee door Hella S. Haasse
Uitgegeven door AD op/in 1992
Genres: Fictie, Historische fictie
Pagina's: 275
Taal: Nederlands

In 1878 trouwden Rudolf Kerkhoven en Jenny Roosengaarde Bisschop in Batavia en gingen zij wonen op de afgelegen thee-onderneming Gamboeng in de Preanger op Java. In het decor van van de indrukwekkende natuur en tegen de achtergrond van de ontwikkelingen in de koloniale politiek, leven we mee met de autocratische ondernemer en zijn langzaam verbitterd rakende echtgenote.

Zoals veel van mijn boeken stond deze al een tijd stof te collecteren op mijn boekenplank. Eerder heb ik van Hella S. Haasse al Oeroeg gelezen, welke mij zeer beviel. De verhalen over Indië vind ik altijd prachtig en vond het daarom écht tijd om dit boek van kaft tot kaft te bekijken.

Het eerste dat opvalt is het rijke vertellen van Hella S. Haasse. De natuur wordt schitterend omschreven. Het speelt dan ook een hoofdrol in het verhaal. Het verhaal is volgens de schrijfster zelf fictie, maar er is uitgebreid gebruik gemaakt van het archief van een van de nazaten van de hoofdrolspelers en zelf heeft ze ook in Indië gewoond.

Het verhaal kabbelt het hele boek een beetje voort. Intriges, zwangerschappen en het werk zijn aan de orde van de dag, maar echt grote wendingen kent het verhaal niet. Je hoeft nergens een zeer onverwachte plottwist te verwachten. Een soort van GTST, maar dan op Indië. Toch maakt dat het verhaal er niet minder interessant op. Door de levendige schrijfstijl en de mooie woorden die Haasse kiest heb je het idee alsof je er midden in zit. De Indische woorden die gebruikt worden leveren meteen een grote woordliefde op.

Het belangrijkste thema in het boek is in mijn ogen de tegenstelling. De tegenstelling tussen alle paren die voorbij komen, tussen het leven in Indië en in Europa, tussen het harde werken van de mannen en de luxe die de vrouwen wel wilden hebben. Hoofdpersonen van het boek zijn Rudolf en Jenny. Rudolf is een idealist, iemand die denkt dat hij alles aan kan. In het begin van het boek gaat het hem dan ook voor de wind, maar gaandeweg brokkelt dit af en blijft hij gedesillusioneerd achter. Jenny is op het eiland geboren, en denkt zelf nooit te kunnen aarden in Europa. Enkele keren wordt ze zwanger, maar het gaat steeds meer bergafwaarts met haar. Ze wordt depressief en uiteindelijk maakt ze een einde aan haar leven. Ze snakte naar de pleziertjes die ze vroeger had, maar het zat er financieel niet in.

Wat mij opviel in het boek, was dat er tussen de vertelstijl van de alwetende verteller en de verschillende schrijvers van de brieven in het boek geen verschil zat. Aan het lezen van een stuk brief zou je niet kunnen vertellen wie deze geschreven had. Jammer, daar had meer mee gedaan kunnen worden.

Ondanks dat het boek weinig spannend was, heb ik wel genoten van het boek. Over Indië weet ik heel weinig en zo heb ik toch een naar mijn mening goede inkijk gekregen in de Indische cultuur van toen. Het leest ook heel goed weg vanwege het taalgebruik. Aardig detail: het boek houdt op op 1 februari 1918, een dag voor de geboorte van Hella S. Haasse. Als het aan mij ligt zou ik dit boek zeker gaan lezen en als het kan op je leeslijst zetten!

Ik las Max Havelaar van Multatuli

18 november 2013 · Leave a Comment

Max Havelaar door Multatuli
Uitgegeven door AD op/in 1860
Genres: Algemene fictie, Fictie, Historische fictie, Sociale fictie
Pagina's: 277
Taal: Nederlands

Max Havelaar' is een aanklacht tegen het misbruik van het cultuurstelsel, tegen herendiensten en tegen plichtsverzuim door Nederlandse ambtenaren in Nederlands-Indië. In de vorm van een raamvertelling begint het verhaal door de ogen van Droogstoppel, een gierige man van de hogere klasse, die door een zekere Sjaalman een manuscript in zijn handen krijgt gedrukt. Hij besluit het te lezen, waarop het verhaal overspringt naar Max Havelaar, die zojuist een baan heeft gekregen als assistent-resident in Nederlands-Indië. Al gauw komt hij hier achter het onrecht dat de inwoners wordt aangedaan, waarop hij besluit hier tegen te strijden.

‘Vind je dat nou daadwerkelijk leuk om te lezen?’ werd mij gevraagd op Twitter. Ja, waarom niet, een paar gelezen klassiekers zijn is zeker niet slecht voor je ontwikkeling. Daarnaast is het zo’n boek dat iedereen kent, maar als je hen dan vraagt of ze het ook gelezen hebben kijken ze je aan alsof je ze water zien branden.

Persoonlijk vond ik het best een lastig boek om door te komen, maar dat lag vooral aan de schrijfstijl van het boek. Ik had een herdruk naar de vijfde druk, dus het was niet helemaal zo Nederlands zoals wij het nu kennen (is een tik, ik lees een boek het liefst in de originele taal, dus ook een hertaling vind ik irritant omdat dat niet precies is wat de schrijver bedoelde). De schrijfstijl is vrij stijf, niet zo zeer moeilijk had ik het idee, maar even lekker weglezen wil ik het ook niet noemen.

Het boek begint echt verschrikkelijk langdradig, er worden veel dingen bijgehaald waarvan je denkt ‘eh, wat doet dit er in hemelsnaam toe?’. Aan de andere kant, als je dat niet al te serieus neemt is het personage Droogstoppel best nog wel lachwekkend ook. Pas in hoofdstuk vijf word je meegenomen naar het daadwerkelijke verhaal waar je dacht dat het over zou gaan, de onderdrukking in Nederlands-Indië en wordt Max Havelaar hoofdpersoon.

Ook hier zijn weer lange dialogen, die ik op eens of andere manier minder interessant vond dat het Droogstoppel-gedeelte. Misschien waren er ook teveel onderliggende lagen die ik eventueel niet goed begrepen heb. Zo wil ik zeker weten het verhaal van Saïdjah en Adinda nog een keer lezen, dat vond ik erg mooi, en de rest van het boek wil ik graag nog een keer lezen om het beter te begrijpen. Aan het einde van het boek wordt de schrijver, Multatuli, zo boos dat hij het heft in eigen handen neemt en op dat moment springt het vuurwerk uit het boek. Een naar mijn idee goed en passend einde voor dit boek.

Leeslijst? Ja en nee. Het is een pareltje voor je leeslijst en zal je ook een hoog cijfer opleveren, maar dit is een boek dat je zonder gehijg van de docent in je nek moet gaan lezen. Het liefst gewoon nog eens een tweede keer zodat je het ook écht snapt. Als je leesniveau niet zo heel hoog is, dan raad ik persoonlijk wel aan om eerst een paar andere boeken te lezen.

Ik las De Avonden van Gerard Reve

29 augustus 2013 · Leave a Comment

De Avonden door Gerard Reve
Uitgegeven door AD op/in 1947
Genres: Algemene fictie, Fictie, Psychologische fictie
Pagina's: 191
Taal: Nederlands
Goodreads

De vakantie is al weer bijna voorbij, of ís zelfs al voorbij voor een enkeling en er moet weer gedacht worden wat er gelezen gaat worden voor de lijst. Welke zijn de moeite waard, met welke boeken kun je indruk maken op je docent en welke kun je beter in de bibliotheek laten staan? Met de tag ‘leeslijst’ wil ik boeken reviewen die op de lijst mogen¹. De eerste in dit lijstje zal de klassieker ‘De Avonden’ zijn, van Gerard Reve.

‘Een winterroman’ is de ondertitel van dit boek. Ook niet zo verwonderlijk als je bedenkt dat dit boek over de laatste tien dagen gaat van het jaar. Deze tien dagen zijn verdeeld over tien hoofdstukken en geven je inzicht over de zwarte dagen van 1946. Over Reve wordt vaak met lof gesproken en wordt gerekend tot de Grote Drie.

Het verhaal is moeilijk samen te vatten omdat Frits elke dag wat anders doet. Ieder klein dingetje wordt erg uitgebreid beschreven. Iedere dag vertelt Frits andere verhalen aan zijn vrienden en droomt hij weer wat anders. Ook zijn vrienden vertellen elke dag weer iets anders aan hem. Het echte verhaal begint met een droom van Frits, in die droom komt een lijk voor. Op die dag komt zijn broer Joop langs. Frits en Joop hebben het over zijn kaalheid en ze maken grapjes en lachen veel. Samen met zijn vrienden Joop en Ina gaat Frits vervolgens naar een schoolreünie. Tijdens de eerste en tweede kerstdag bezoekt Frits verschillende vrienden. Hij lacht veel om zichzelf terwijl andere mensen niet om zijn flauwe opmerkingen kunnen lachen.
Ook tijdens andere bezoeken aan vrienden maakt Frits regelmatig rare en onnodige opmerkingen over ziektes en de dood. Dit komt voor uit zijn angst voor het ouder worden. Iedere avond heeft Frits angstdromen. Hij luistert veel naar klassieke muziek, ook probeert hij zijn ouders zoveel mogelijk te vermijden. Daarom is hij ‘s avonds zoveel mogelijk weg. Hij bidt veel, ook voor zijn ouders.²

Mijn mening over De Avonden

Wat mij betreft zit er weinig verhaal in het boek. Je maakt echt letterlijk de laatste tien dagen mee van iemand en geloof me, die zijn niet zo spannend als een reality-serie in New York. Desalniettemin zit er wel iets anders interessants aan het boek, namelijk de symboliek. Het belangrijkste motief van het boek is angst. Nachtmerries, angst voor kaler worden, angst voor de dood. Door deze symboliek wordt het boek wel gedragen en is het beter te verteren. Ook de schrijfstijl is prima te doen, of zelfs wel een beetje makkelijk te noemen.

Dus, moet je dit boek lezen voor je lijst? Ja en nee. Overslaan als je een verhaallijn in het boek wilt hebben en graag ergens naar toe leest. Wel lezen als je wilt oefenen met symboliek. Persoonlijk zou ik het niet aanraden want ik val duidelijk in de eerste categorie en er zijn meer boeken waar niet al te moeilijke symboliek in voor komt.

1 Altijd even checken bij je docent, je weet maar nooit. Het is ook al weer even een tijdje geleden voor mij.
2 Sanj, ‘Gerard Reve; De Avonden uittreksel’, InfoNu 31 augustus 2011, http://tinyurl.com/prb3ztn