De Bezige Bij Archieven

Ik las Het einde van de rode mens van Svetlana Alexijevitsj

1 november 2016 · 2 Comments

Het einde van de rode mens door Svetlana Alexijevitsj
Uitgegeven door De Bezige Bij op/in 2013
Genres: Geschiedenis, Mens & Maatschappij, Non-fictie
Pagina's: 478
Taal: Nederlands
Kopen op Bol.com
Goodreads

Meer dan twintig jaar geleden viel de Sovjet-Unie uit elkaar, ontdekten de Russen de wereld, en ontdekte de wereld de Russen. Even leek een romance in de maak, maar de liefde was snel voorbij. Terwijl men in het Westen nog steeds Gorbatsjov idealiseert en in het Oosten Poetin het begrip ‘democratie’ wel erg ruim interpreteert, grijpen vele voormalige Sovjetburgers – ook jongeren – vol nostalgie terug naar de socialistische staatsmannen van weleer. Onderzoeksjournaliste Svetlana Alexijevitsj laat honderden getuigen aan het woord over hun leven tijdens en na de Sovjet-Unie: goede mensen en minder goede mensen; schuldigen en slachtoff ers; aanhangers van de perestrojka en hardleerse stalinisten. Met een opmerkelijke openheid vertellen zij hoe de omwenteling van 1991 hun levensloop beïnvloedde, hoe hun wereldbeeld veranderde, hoe ze op zoek moesten naar een nieuwe identiteit. Het einde van de Rode mens ontbloot de ziel van een getraumatiseerd, verdeeld volk. Ook zij zijn Europa.

‘Ik vind het een aardig boek, maar ik snap niet dat ze hier de nobelprijs voor heeft gewonnen’ zei een vriend tegen mij die het boek al eerder had gelezen. In het kader ‘eens moet de eerste keer zijn’ ben ik een boek van een nobelprijswinnaar gaan lezen. Iemand moet het doen, nietwaar?

Dat dit boek populair was bleek maar weer toen ik het wilde reserveren in de bieb begin dit jaar. Er waren zoveel wachtenden voor mij, dat ik uiteindelijk het boek een paar weken later in de zomer zelf maar gekocht heb bij de plaatselijke boekhandel.

Bij het lezen van de achterflap had ik het idee dat dit boek vooral zou gaan over de laatste 25 jaar, na de val van de Sovjet-Unie. Iets dat ik erg interessant vond, gezien bijna ieder boek dat ik over Rusland gelezen heb over de communistische tijd ging. Dat viel ietwat tegen, want het eerste deel van het boek ging voornamelijk over de periode van voor de val. Het tweede deel ging wel meer over de tijd van na de val van de Sovjet-Unie, maar viel daarna ook weer snel terug op het oude onderwerp.

Ik heb drie kranten gekocht, elk met een eigen waarheid. Waar is de echte? Vroeger las je ‘s ochtends de Pravda en wist je alles.

Op iedere pagina staat wel een citaat dat ik hier in dit artikel zou willen citeren, maar deze past mijns inziens het beste bij dit boek. Alles wat in de pravda staat was namelijk geen pravda.¹ De manier waarop Svetlana Alexijevitsj de boel omschrijft is tragisch, melancholisch en weemoedig. Velen die geïnterviewd zijn willen weer terug naar die goede oude tijd. De verhalen die opgeschreven zijn, zijn prachtig, maar het is een format waar je van moet houden. Regelmatig was ik door de war omdat ik niet wist of de persoon waar het over ging nou dezelfde was als de persoon uit de alinea er voor. Een enkele keer stelt ze de geïnterviewden voor, maar meestal moet je maar uit het verhaal halen wat voor persoon het was. Je moet er van houden. Dat gezegd hebbende, het is sowieso geen boek waar je in een middag doorheen komt, want daar is de materie veel te zwaar voor. Zelf heb ik er ook heel lang over gedaan, enkele maanden zelfs.

Uiteindelijk wil ik dit boek vier uit vijf sterren geven. Qua schrijven zou ik dit boek zo vijf sterren kunnen en willen geven, omdat het precies de manier van schrijven is waar ik van houd, dat tragische. Echter vond ik de opbouw van het boek wat minder, waardoor ik het toch niet de volle vijf sterren zou willen geven. Soms werd het ook wat repetitief. Een ding torent wel ver boven het hele boek uit en dat is de toewijding die Svetlana Alexijevitsj heeft gehad bij het schrijven van Het Einde van de Rode Mens. Deze verhalen zijn over meerdere decennia verzameld, waar ze een prachtig geschreven boekwerk van heeft weten te maken.

Voor wie is dit boek geschikt? Dit boek is vooral geschikt voor mensen die meer weten over de Russische geschiedenis en eens de verhalen achter de feiten willen lezen. Mensen die wat meer kleur aan de droge feiten willen geven. Het is geen boekje voor op het strand, maar nu de winter er weer aan komt, is het zeker geen verkeerd plan om op een donkere dag onder een dekentje dit boek open te slaan.

De Pravda was zowel een door de staat uitgegeven krant, als het Russische woord voor waarheid ↩

Tommy Wieringa – Dit zijn de namen

24 april 2015 · Leave a Comment

Dit zijn de namen door Tommy Wieringa
Uitgegeven door De Bezige Bij op/in 2013
Genres: Algemene fictie, Fictie, Psychologische fictie
Pagina's: 302
Goodreads

Pontus Beg is commissaris van politie in Michailopol, een perifere grensstad in de steppe. Als de winter invalt, wordt er een groep uitgeteerde vluchtelingen gesignaleerd in de straten van zijn stad. Niemand weet wie zij zijn, hun spookachtige aanwezigheid veroorzaakt angst en onrust. Als ze uiteindelijk worden opgepakt, wordt in hun bagage het bewijsstuk van een gruwelijke misdaad gevonden. Stukje bij beetje ontrafelt Pontus Beg de toedracht, en daarmee de geschiedenis van hun helletocht. De barre reis van de migranten raakt gaandeweg het onderzoek verweven met de ontdekking die Pontus Beg doet over zijn eigen afkomst. De ontmoeting met een oude rabbijn, de laatste Jood van Michailopol, leert hem de werkelijkheid kennen over zichzelf. Zijn plaats in de wereld is een andere dan hij altijd heeft gedacht.

Zoals zoveel van mijn boeken stond dit boek al maanden in de kast stof te collecteren. Eerder heb ik Joe Speedboot en Caesarion van Tommy Wieringa al met veel plezier gelezen, dus toen ik weer zin had om iets Nederlandstaligs te lezen koos ik heel makkelijk voor dit boek!

Als je van symboliek en geloof houdt, dan is dit precies je boek. Als je daar niet van houdt, blijf er dan maar ver van weg. Voor mij was het laatste duidelijk het geval. Heb met veel pijn en moeite dit boek uitgelezen. Tommy Wieringa probeert te hard in dit boek. Geen idee ook wat hij hiermee wil. Aan de ene kant van het verhaal heb je de oude politieman die er opeens achter komt dat hij Joods en opeens van alles gaat leren over het jodendom. Ondertussen zwerft er een groepje mensen door de steppe heen (hé, dat komt bekend voor!), die een gruwelijke misdaad hebben gepleegd welke Pontus tracht op te lossen.

Het is allemaal wat ver gezocht. de Joodse/joodse geschiedenis, immigrantenverhaal, identiteit, het zijn allemaal veel diepere lagen. Alleen liggen deze diepe lagen op de bodem van de oceaan, waarbij eigenlijk niemand zin heeft om daadwerkelijk naar deze bodem toe te zwemmen. Door de symboliek raakt het verhaal zelf ook kant noch wal. Het duurt ten eerste te lang voordat de twee verhaallijnen bij elkaar komen. Ten tweede de veel te saaie en lange monologen die bij de laatste Jood uit het dorp. ‘Echt, zoek een andere plek uit om ergens pretentieus over te wauwelen of zo’ was het eerste en enige wat ik dacht.

Het verhaal is best leuk geschreven, dat moet wel even gezegd worden. Voor de rest dit boek lekker in de winkel of de bibliotheek laten staan. Tommy Wieringa kan het wel, dat heeft hij al eerder bewezen, hij doet het in dit boek gewoon niet. En dat is jammer.

Mocht je alsnog de namen willen weten zonder het boek te lezen, lees dan lekker de Exodus.

Ik las Boek van de doden van Philip Huff

2 januari 2015 · Leave a Comment

Boek van de doden door Philip Huff
Uitgegeven door De Bezige Bij op/in 12 september 2014
Genres: Algemene fictie, Fictie, Psychologische fictie
Pagina's: 282
Taal: Nederlands

Felix Post, nog net geen dertig, dwaalt de week voor kerst door Amsterdam. Het meisje dat hij wil is met een ander. Zijn werk stagneert. Hij ontloopt zijn zus, die net een tweede kind heeft gekregen. Met drank en drugs probeert hij de sluimerende wanhoop te dempen. Tot hij, in het diepst van de nacht, de crisis die zijn leven is onder ogen moet komen.

Dit boek had ik al meerdere keren in de winkels zien liggen, maar omdat ik mijn geld beter kon gebruiken heb ik het boek ook laten liggen. Gelukkig kwam ik op het goede idee om het boek te lenen bij de bibliotheek! Boek gereserveerd en binnen anderhalve week kon ik hem ophalen.

Het boek zou een nieuwe ‘De Avonden‘ zijn. Slik, dat was niet mijn meest favoriete Nederlandse boek. Maar, het belooft een boek vol drank, seks en drugs te worden, iets wat in De Avonden weinig te vinden was. Daarbij speelt het boek zich af in Amsterdam, mijn favoriete Nederlandse stad. Dat was overigens ook een niet te missen feit, op bijna iedere bladzijde werd wel een straat in Amsterdam genoemd, maar dat is een standaardtrekje van boeken die zich afspelen in de hoofdstad.

Het verhaal gaat over Felix Post, iemand die nog net aan de goede kant van dertig staat. Hij is schrijver en koopt van zijn laatste royalties liever drugs dan boodschappen. Ik vond de hoofdpersoon een verschrikkelijke klootzak, hoewel dat ook zou kunnen komen doordat ik me niet met hem kon identificeren. Had regelmatig de behoefte om hem een schop onder zijn kont te geven en zeggen dat hij wat moest doen met zijn leven in plaats van deze te verdoen in zijn bed omdat hij een kater en/of hoer had.

De schrijfstijl is door het boek heen verschillend. Van korte zinnen tot gedetailleerde omschrijvingen en zelfs whatsappberichten met de nodige typo’s zijn te vinden in het boek. Je moet er van houden, maar persoonlijk kon ik dit wel heel erg waarderen. Helaas was de schrijfstijl ook meteen het enige waardoor ik het boek kon verdragen. Dat het een ‘inktzwart’ boek was trok ik nog wel, ik moest stiekem ook wel lachen toen zelfs de viagra hem niet meer kon redden in bed (het niveau ‘haha, lekker voor je’). Het boek was in mijn ogen te Pretentieus, met de hoofdletter P.

Het boek zal voor velen herkenbaar zijn, vast, maar dat maakt het niet meteen een goed boek. Het is te gemaakt, te geprobeerd en lijkt een ‘hiermee wil ik makkelijk scoren’-boek. Ik heb eigenlijk ook helemaal geen idee wat Philip Huff nou eigenlijk wil met dit boek. Het is een aaneenschakeling van mislukte pogingen voor het hoofdpersoon om nog maar iets van zijn leven te maken. In het begin kun je daar nog wel een beetje inkomen, daarna wil je hem met liefde een schop onder zijn kont geven en op het laatst interesseert het je niet meer wat de hoofdpersoon nou eigenlijk doet.

Gevalletje leuk idee, had iets kunnen worden maar dat werd het dus toch niet.

Ik las Joe Speedboot van Tommy Wieringa

17 september 2013 · Leave a Comment

Joe Speedboot door Tommie Wieringa
Uitgegeven door De Bezige Bij op/in 1 juli 2005
Genres: Bildungsroman, Contemporary/Gegenwartsliteratur, Fictie, Humoristische fictie & satire
Pagina's: 315
Taal: Nederlands

Fransje Hermans, de verteller van het verhaal, is na een ongeluk invalide geraakt en heeft voorgoed zijn spraakvermogen verloren. Hij is de zelfbenoemde chroniqueur van het dorp Lomark. Zijn fascinatie voor de nieuweling Joe Speedboot is grenzeloos: Joe Speedboot, de jongen die zijn eigen naam gekozen heeft en op zijn vijftiende al bommenlegger, vliegtuigbouwer en bewegingsfilosoof is. Nauwgezet observeert Fransje hoe nog een nieuwkomer de natuurlijke orde van het dorp komt verstoren: Joe’s stiefvader Papa Afrika, een zachtaardige Nubiër met gazellenogen die een kleine scheepswerf begint op de oever van de Rijn. Dan verschijnt de geheimzinnige Picolien Jane, een beeldschone Zuid-Afrikaanse, aan wie Fransje zijn kronieken opdraagt en voor wie levenslange vriendschappen op het spel worden gezet. In haar komen alle verhalen samen, met noodlottige gevolgen.

Jaarbreed moesten we dit boek lezen in havo4. Nog nooit eerder had ik een literair boek gelezen, dus dat was even wennen. Toentertijd heb ik het boek nooit uitgelezen en heb afgelopen week opnieuw een poging gewaagd aan het boek.

Het boek bestaat uit drie delen, Penseel, Zwaard en En Toen. Hoofdpersoon is Joe Speedboot, maar het verhaal wordt verteld vanuit het kader van Fransje Hermans. Het is een typische bildungsroman, iedereen wordt volwassen. Dit leidt overigens niet tot een happy ending, de meeste karakters krijgen op een of andere manier met een desillusie te maken. View Spoiler » Toch zorgt dat er niet voor dat het verhaal negatief of naargeestig is. Integendeel, door het schitterende taalgebruik van Tommy Wieringa is het juist een zeer levendige roman waar je makkelijk door heen leest. Op het eerste gezicht denk je dat het alleen over Fransje gaat, of Joe, maar het tegendeel is waar. Vele goed ontwikkelde karakters worden voorgeschoteld en als je denkt te weten hoe het verhaal gaat aflopen wordt er nog een verrassingselement in gestopt.

Vele thema’s komen voor in het boek, waaronder escapisme, velen willen graag wegvluchten van hun saaie werkelijkheid, de kleinburgerlijkheid in het dorp en hun dromen waar maken. Misschien is het daarom ook wel een goed boek, omdat we kunnen genieten van andermans problemen in plaats die van ons zelf.

Aanrader? Ja, geen twijfel over mogelijk! Schitterende zinnen, prachtige woorden en goed verhaal. Qua niveau is het geen ontzettend moeilijk boek en ook als je niet van Disney-alike eindes houdt is dit een prima boek. Oh, en een stortvloed aan mooie quotes, geloof me.